Ontwikkelingskansen die theater biedt aan mensen met autisme

Omschrijving

In deze bijdrage wordt nagegaan of theater een meerwaarde kan hebben voor autistische adolescenten en volwassenen. De resultaten van een literatuurzoekopdracht plus een bescheiden empirisch onderzoek laten zien dat autistische mensen kunnen leren en hun eigen doelen kunnen bereiken door middel van groepsactiviteiten en interventies gericht op theater. Autonomie lijkt hierbij een belangrijk uitgangspunt te zijn. Daarnaast biedt theater de mogelijkheid om eff ectief aansluiting te vinden bij zowel de belevingswereld als de competenties van autistische deelnemers. Vervolgonderzoek is nodig, waarbij de nadruk wordt gelegd op de krachten en behoeft en van autistische mensen, in plaats van alleen op hun problemen.

SUMMARY
This literature study and practice-based research explores whether theater can be of value for autistic adolescents and adults, and if so, how theater-based activities and interventions specifically contribute to this. It turns out that autistic individuals can learn and achieve their personal goals through theater-based group activities and interventions. Autonomy appears to be a key factor in this. Additionally, theater offers the opportunity to effectively connect with the frame of reference and competencies of autistic participants. However, further research is needed on this topic, with a focus on the strengths and needs of autistic individuals rather than solely on their challenges.

‘Ik zie dat wat wij doen werkt, maar we begrijpen niet waarom het werkt,’ aldus een oprichter van Theaterwerkplaats Kazou die autistische adolescenten en volwassenen een plek biedt waar ze hun talenten, sociale vaardigheden en zelfredzaamheid verder kunnen ontwikkelen. De vraag naar het waarom is complex en lijkt paradoxaal, niet alleen vanuit een historisch perspectief, maar ook wanneer we de hedendaagse kennis van autisme in beschouwing nemen. Immers, er wordt bij Kazou door mensen met autisme gespeeld, geïmproviseerd, gedanst en muziek gemaakt; dat alles in groepsverband en tijdens live voorstellingen met honderden mensen publiek. Dit verwacht je niet van mensen met theory of mind en executieve functieproblemen en vraagt om een verdieping over de rol van theater in relatie tot autisme.
Eerst is het belangrijk om te definiëren wat in de context van dit artikel wordt bedoeld met ‘theater’. Brown (2013) beschrijft in zijn boek uitgebreid wat theater is, als ook wat het kan betekenen voor de mens. Het kader is breed; het omvat meer dan alleen acteerwerk en rollenspelen want het kan gepaard gaan met muziek en dans. Deze creatieve uitingsvormen komen bij elkaar om situaties uit te beelden, ervaringen/belevingen te delen en gevoelens te uiten, vaak in samenspel. Er is sprake van een uitgebreide interpersoonlijke interactie tussen de spelers, maar ook tussen spelers en toeschouwers. Volgens Brown is theater een dynamisch (groeps)proces waarbij mensen ervaringen, belevingen en gevoelens tot uiting brengen.