Als je de berichten op sociale media moet geloven is eigenlijk niemand meer normaal: iedere afwijking van wat men als gangbaar ziet, wordt uitvergroot. In professionele hulpverlening door social workers, jongerenwerkers c.s. moet het begrip normaal worden verruimd. Door minder te labelen werken we aan inclusie en vermijden we hopelijk daardoor stigma en achterstelling. Buitengewoon normaal zijn mensen met LVB en psychische beperkingen, ADHD, autisme, handicap, thuisloosheid, verslaving en wat er zoal nog meer uit de DSM komt rollen. Maar een mens is een mens, met ieder zijn of haar eigen-aardigheden. In de professionele relatie is dat een kernwaarde en in bejegening en taalgebruik is dat prioriteit.
In deze thema-editie van Sozio:
Quizvraag: Wie werd in 2019 ‘Persoon van het jaar’? De oranje clown in het Witte Huis? Wat te denken van de roodharige Britse prins? Of werd het een autistisch meisje-met-vlechten van zestien? De titel ‘Persoon van het jaar’ wordt jaarlijks uitgeroepen door het Amerikaanse Time Magazine. Het goede antwoord is: - roffel de roffel…- het autistische pubermeisje. Haar naam is Greta Thunberg. Ze werd beroemd omdat ze ging spijbelen. Om aandacht te vragen voor het veranderende klimaat. Beweerde ze. En toen ging ze viraal. Ruim voordat Covid dat deed. En ja, ze is autistisch. Hoe is het toch mogelijk dat een kind met een overduidelijke mentale beperking, want zo wordt autisme alom beschouwd, zo’n prestigieuze titel krijgt?
Greta
Greta Thunberg besloot op een dag te gaan staken. Dagenlang zat ze voor de deuren van haar school met de tekst ‘Skolstrejk för klimatet’ op een stuk karton geschreven. Haar actie werd wereldnieuws. Sindsdien verschijnt ze bij klimaatmarsen, schrijft ze stukken in kranten en houdt ze speeches. In scherpe bewoordingen, ‘Jullie stelen de toekomst van je kinderen waar ze bij staan’, poogt ze de wereldleiders wakker te schudden. Ze heeft in 2019 zelfs een speech mogen houden tijdens de klimaattop van de Verenigde Naties in New York. De hele wereld luisterde naar haar. Greta is ook aangevallen. Beschimpt door politici die zich niet te groot voelden om een meisje van zestien aan te vallen op haar autisme. Rechtlijnig, geobsedeerd, zwart-wit in denken en bozig. Typisch een autist, was nogal eens de strekking. Je kunt ook zeggen: principieel, standvastig, idealistisch en gedreven. Het is maar hoe je naar haar verkiest te kijken. Greta zegt zelf over haar autisme: ‘Het autisme maakt dat ik in sommige opzichten afwijk van de norm. Maar anders zijn door autisme zie ik als een superkracht.’ Het bracht haar op de cover van Time Magazi
Zoals bij veel doelgroepen in het sociaal domein, wordt ook de LVB-doelgroep steeds complexer. Bijkomende problematieken die worden gezien zijn bijvoorbeeld psychiatrie, verslaving en criminaliteit. Julia Braun, binnen Middin (gehandicaptenzorgorganisatie) werkzaam als coördinator forensische zorg, en Hendrien Kaal, lector 'LVB en risicovol gedrag' bij de Hogeschool Leiden, vertellen over het signaleren van risico’s, manieren om hierover te praten en over hun samenwerking.
Binnen de LVB-doelgroep zien we steeds meer complexe problematiek,’ aldus Julia Braun. ‘Bij Middin maken we dan ook steeds meer een stap naar complexere zorg. De gehandicaptenzorg focust zich voornamelijk op cliënten met een zichtbare beperking en minder zelfstandigheid. De komst van de LVB+ doelgroep, de groep met een vaak niet-zichtbare beperking en bijkomende problematiek, vraagt echter om een andere begeleidingsstrategie.’ Met het oog op deze complexe doelgroep zijn Middin en Hogeschool Leiden een samenwerking aangegaan, waarin zij zich inzetten om cliënten met een LVB nog beter te ondersteunen. Een van de manieren waarop deze samenwerking vorm krijgt, is in de projectgroep ‘risicovol gedrag’.